Des constructions manifestement postérieures au règne de Cyrus se trouvent au nord-est (Tall-i Takht) et un kilomètre au nord-ouest (« enceinte sacrée »). La naissance de Cyrus fait en particulier l'objet de légendes orales qui entourent traditionnellement dans le Proche-Orient ancien les figures de fondateurs, à l'instar de Sargon d'Akkad[42]. iam Atheniensium populi potestatem omnium rerum ipsi, ne alios requiramus, ad furorem multitudinis licentiamque conversam pesti, (45) (Scipio) 'taeterrimus, et ex hac vel optimatium vel factiosa tyrannica illa vel regia vel etiam persaepe popularis, itemque ex ea genus aliquod ecflorescere ex illis quae ante dixi solet, mirique sunt orbes et quasi circuitus in rebus publicis commutationum et vicissitudinum; quos cum cognosse sapientis est, tum vero prospicere inpendentis, in gubernanda re publica moderantem cursum atque in sua potestate retinentem, magni cuiusdam civis et divini paene est viri. ', (Laelius) 'iustissimus, et deinceps retro usque ad Romulum, qui ab hoc tempore anno sescentesimo rex erat. ecce autem maxima voce clamat populus neque se uni neque paucis velle parere; libertate ne feris quidem quicquam esse dulcius; hac omnes carere, sive regi sive optimatibus serviant. atque horum trium generum quodvis, si teneat illud vinculum quod primum homines inter se rei publicae societate devinxit, non perfectum illud quidem neque mea sententia optimum, sed tolerabile tamen, et aliud
alio possit esse praestantius. itaque nulla alia in civitate, nisi in qua populi potestas summa est, ullum domicilium libertas habet; qua quidem certe nihil potest esse dulcius, et quae si aequa non est ne libertas quidem est. quare cum penes unum est omnium summa rerum, regem illum unum vocamus, et regnum eius rei publicae statum. Les Massagètes étaient apparentés aux Scythes dans leur costume et leur mode de vie ; ils se battaient à cheval et à pied. itaque si Cyrus ille Perses iustissimus fuit sapientissimusque rex, tamen mihi populi resea enim est ut dixi antea publicanon maxime expetenda fuisse illa videtur, cum regeretur unius nutu (Text zerstört) ac modo; si Massilienses nostri clientes per delectos et principes cives summa iustitia reguntur, inest tamen in ea condicione populi similitudo quaedam servitutis; si Athenienses quibusdam temporibus sublato Areopago nihil nisi populi scitis ac decretis agebant, quoniam distinctos dignitatis gradus non habebant, non tenebat ornatum suum civitas. sed ut ille qui navigat, cum subito so mare coepit horrescere, et ille aeger ingravescente morbo unius opem inplorat, sic noster populus in pace et domi imperat et ipsis magistratibus, minatur, recusat, appellat, provocat, in bello sic paret ut regi; valet enim salus plus quam libido. Hérodote rapporte qu'il est tué lors d'une bataille contre Tomyris, reine des Massagètes, qui a lieu sur l'Oxus, l'actuel Amou Daria (Hérodote, Histoire, livre I, 214). 'ergo Archytas iracundiam videlicet dissidentem a ratione seditionem quandam animi esse iure ducebat, atque eam consilio sedari volebat; adde avaritiam, adde imperii, adde gloriae cupiditatem, adde libidines, et illud vides: si in animis hominum regale imperium sit, unius fore dominatum, consilii scilicetea est enim animi pars optima -, consilio autem dominante nullum esse libidinibus, nullum irae, nullum temeritati locum.' De plus, dans la droite ligne de l'image favorable dont il dispose dans la tradition juive, Cyrus est invoqué comme modèle par les fondateurs de l'État moderne d'Israël, qui du fait de son action en faveur du retour de l'Exil babylonien en font un illustre prédécesseur du roi britannique Georges V et de la Déclaration Balfour. (Laelius) 'credo' inquit, 'sed expediri quae restant vix poterunt, si hoc incohatum reliqueris. (Laelius) 'quippe vilico.' qui si unus satis omnia consequi posset, nihil opus esset pluribus; si universi videre optimum et in eo consentire possent, nemo delectos principes quaereret. The Classics Page. ', (Scipio) 'quid? quare cum lex sit civilis societatis vinculum, ius autem legis aequale, quo iure societas civium teneri potest, cum par non sit condicio civium? Il commença alors sa tentative de prendre le territoire des Massagètes par la force (vers 529)[47], commençant par construire des ponts et des tours de guerre le long de son côté du fleuve Syr-Daria, qui les séparait. Lorsque Cyrus le Grand arrive en Cappadoce, il propose à Crésus de devenir satrape de Lydie, autrement dit d’accepter la domination perse, mais celui-ci refuse. Ils sont conduits par des « mages » qui se succèdent à cette charge de père en fils, sont rétribués en rations quotidiennes (un moutun, de la farine et du vin) et reçoivent chaque mois un cheval à sacrifier en l'honneur du roi défunt. (25) Atque eius modi quiddam etiam bello illo maximo quod Athenienses et Lacedaemonii summa inter se contentione gesserunt, Pericles ille et auctoritate et eloquentia et consilio princeps civitatis suae, cum obscurato sole tenebrae factae essent repente, Atheniensiumque animos summus timor occupavisset, docuisse civis suos dicitur, id quod ipse ab Anaxagora cuius auditor fuerat acceperat, certo illud tempore fieri et necessario, cum tota se luna sub orbem solis subiecisset; itaque etsi non omni intermenstruo, tamen id fieri non posse nisi intermenstruo tempore. quo etiam sapientiorem Socratem soleo iudicare, qui omnem eius modi curam deposuerit, eaque quae de natura quaererentur, aut maiora quam hominum ratio consequi possit, aut nihil omnino ad vitam hominum adtinere dixerit.'. Voilà ce qui donna lieu au bruit qui courut", Hérodote I, CX : "Sa femme [...] se nommait Spaco, nom qui, dans la langue des Mèdes, signifie la même chose que Cyno dans celle des Grecs ; car les Mèdes appellent une chienne spaco.". Selon ce que rapporte bien plus tard Strabon, ce choix est dû au fait que c'est là qu'il a vaincu les Mèdes et donc posé les premiers jalons de son empire. doctrina artibus studiis, audio: quando? Le récit qu'il expose dans ses Histoires est le second le plus long chez les auteurs antiques ; il y raconte que Cyrus a trouvé la mort dans une bataille féroce avec les Massagètes, une tribu des déserts méridionaux du Khwarezm et du Kyzylkoum dans la partie la plus méridionale des régions de steppe moderne, le Kazakhstan et l'Ouzbékistan, suivant l'avis de Crésus de les attaquer sur leur propre territoire[46]. quae nata et frequentata apud illos etiam in gravissumam civitatem nostram dicunt redundasse; (6) nam vel exilium Camilli vel offensio commemoratur Ahalae vel invidia Nasicae vel expulsio Laenatis vel Opimi damnatio vel fuga Metelli vel acerbissima C. Mari clades ... principum caedes, vel eorum multorum pestes quae paulo post secutae sunt. Mais il a été rattrapé par la situation instable de l'Asie centrale, où il conduite en personne une expédition en 530. celui dont ils souhaitaient la royauté pour la joie de leur cœur. nam vel profuerit aliquid ad cog, (47) (Scipio) 'et talis est quaeque res publica, qualis eius aut natura aut voluntas qui illam regit. (32) quam ob rem si me audietis adulescentes, solem alterum ne metueritis; aut enim nullus esse potest, aut sit sane ut visus est, modo ne sit molestus, aut scire istarum rerum nihil, aut etiamsi maxime sciemus, nec meliores ob eam scientiam nec beatiores esse possumus; senatum vero et populum ut unum habeamus et fieri potest, et permolestum est nisi fit, et secus esse scimus, et videmus si id effectum sit et melius nos esse victuros et beatius. (Scipio) 'ille vero, et magna quidem cum. At homo, qui pullos sacros curabat, malum omen Pelopidio nuntiavit: "Pulli," inquit, "neque exeunt pullus e cavea neque edunt." sic enim decerno, sic sentio, sic adfirmo, nullam omnium rerum publicarum aut constitutione aut discriptione aut disciplina conferendam esse cum ea, quam patres nostri nobis acceptam iam inde a maioribus reliquerunt. (52) virtute vero gubernante rem publicam, quid potest esse praeclarius? quam, si placet, quoniam ea quae tenebatis ipsi etiam ex me audire voluistis, simul et qualis sit et optimam esse ostendam, expositaque ad exemplum nostra re publica, accommodabo ad eam si potero omnem illam orationem quae est mihi habenda de optimo civitatis statu. ', (Scipio) 'sub regno igitur tibi esse placet omnis animi partes, et eas regi consilio?'. Salut ! siquidem quid agatur in caelo quaerimus.' (10) Illa autem exceptio cui probari tandem potest, quod negant sapientem suscepturum ullam rei publicae partem, extra quam si eum tempus et necessitas coegerit? (8) neque enim hac nos patria lege genuit aut educavit, ut nulla quasi alimenta exspectaret a nobis, ac tantummodo nostris ipsa commodis serviens tutum perfugium otio nostro suppeditaret et tranquillum ad quietem locum, sed ut plurimas et maximas nostri animi ingenii consilii partis ipsa sibi ad utilitatem suam pigneraretur, tantumque nobis in nostrum privatum usum quantum ipsi superesse posset remitteret. hoc autem sphaerae genus, in quo solis et lunae motus inessent et earum quinque stellarum quae errantes et quasi vagae nominarentur, in illa sphaera solida non potuisse finiri, atque in eo admirandum esse inventum Archimedi, quod excogitasset quem ad modum in dissimillimis motibus inaequabiles et varios cursus servaret una conversio. At homo, qui pullos sacros curabat, malum omen Pelopidio nuntiavit: "Pulli," inquit, "neque exeunt pullus e cavea neque edunt." cuius in libris multis locis ita loquitur Socrates, ut etiam cum de moribus de virtutibus denique de re publica disputet, numeros tamen et geometriam et harmoniam studeat Pythagorae more coniungere.' Or Astyage a vu en rêve que son petit-fils deviendrait roi à sa place : il ordonne donc à Harpage, l'un de ses parents, de faire disparaître l'enfant. Selon Hérodote, la principale puissance au nord de la Perse sont les Mèdes, autre peuple d'origine iranienne, établis dans la région de l'actuelle Hamadan. Ainsi la Chronique de Nabonide comme le cylindre de Cyrus indiquent que ce roi permet après sa conquête de Babylone à divers temples mésopotamiens de reprendre leur culte, ce qui se fait notamment grâce à la restitution de leurs statues divines qui avaient été capturées auparavant par les Babyloniens. Manilius qui a Scipione ceterisque amicissime consalutatus adsedit proximus Laelio. ', (21) Tum Philus: 'nihil novi vobis adferam, neque quod a me sit cogitatum aut inventum; nam memoria teneo C. Sulpicium Gallum, doctissimum ut scitis hominem, cum idem hoc visum diceretur et esset casu apud M. Marcellum, qui cum eo consul fuerat, sphaeram quam M. Marcelli avus captis Syracusis ex urbe locupletissima atque ornatissima sustulisset, cum aliud nihil ex tanta praeda domum suam deportavisset, iussisse proferri; cuius ego sphaerae cum persaepe propter Archimedi gloriam nomen audissem, speciem ipsam non sum tanto opere admiratus; erat enim illa venustior et nobilior in volgus, quam ab eodem Archimede factam posuerat in templo Virtutis Marcellus idem. (51) (Scipio) Si fortuito id faciet, tam cito evertetur quam navis, si e vectoribus sorte ductus ad gubernacula accesserit. ', tum Laelius: 'ego vero istud ipsum genus orationis quod polliceris expecto. (Scipio) 'cor igitur dubitas quid de re publica sentias? Un autre décret du même Cyrus (cette fois-ci en araméen, la langue officielle de la chancellerie perse), redécouvert au temps de son successeur Darius Ier est de la même teneur (6:2-12). 'iusto quidem rege cum est populus orbatus, 'pectora dura tenet desiderium,' sicut ait Ennius, post optimi regis obitum; ... simul interSese sic memorant: 'o Romule Romule die,Qualem te patriae custodem di genuerunt!O pater, o genitor, o sanguen dis oriundum!'. nam dictator quidem ab eo appellatur quia dicitur, sed in nostris libris vides eum Laeli magistrum populi appellari. (Laelius) 'miti vero sic placet.' sed ut ille qui navigat, cum subito so mare coepit horrescere, et ille aeger ingravescente morbo unius opem inplorat, sic noster populus in pace et domi imperat et ipsis magistratibus, minatur, recusat, appellat, provocat, in bello sic paret ut regi; valet enim salus plus quam libido. (20) tum Laelius: 'non inpedio, praesertim quoniam feriati sumus; sed possumus audire aliquid an serius venimus?' sic omnia nimia, cum vel in tempestate vel in agris vel in corporibus laetiora fuerunt, in contraria fere convertuntur, maximeque in rebus publicis evenit, nimiaque illa libertas et populis et privatis in nimiam servitutem cadit. sin per se populus interfecit aut eiecit tyrannum, est moderatior, quoad sentit et sapit, et sua re gesta laetatur, tuerique vult per se constitutam rem publicam. (Scipio) 'quid? (Scipio) 'cor igitur dubitas quid de re publica sentias? (Scipio) recte quaeris quod maxime e tribus, quoniam eorum nullum ipsum per se separatim probo, anteponoque singulis illud quod conflatum fuerit ex omnibus. non est enim causa conversionis, ubi in suo quisque est gradu firmiter collocatus, et non subest quo praecipitet ac decidat. Cependant, contrairement à ce que prétend Hérodote (I, 130), cette bataille ne suffit pas à emporter la décision. Les Perses, originaires de l’Iran d’aujourd’hui, vivent sous la domination des Mèdes quand Cyrus II accède au trône, en 559 av. sin quando aut regi iusto vim populus attulit regnove eum spoliavit, aut etiam, id quod evenit saepius, optimatium sanguinem gustavit ac totam rem publicam substravit libidini suae: cave putes aut[em] mare ullum aut flammam esse tantam, quam non facilius sit sedare quam effrenatam insolentia multitudinem! Les passages d'Hérodote sont issus de la traduction de Larcher, Hérodote I, CXXII : "Son père et sa mère se servant de ce nom pour persuader aux Perses que leur fils avait été conservé par une permission particulière des dieux, publièrent partout que Cyrus ayant été exposé dans un lieu désert, une chienne l'avait nourri. nam ut videtis mors Tiberii Gracchi et iam ante tota illius ratio tribunatus divisit populum unum in duas partis; obtrectatores autem et invidi Scipionis, initiis factis a P. Crasso et Appio Claudio, tenent nihilo minus illis mortuis senatus alteram partem, dissidentem a vobis auctore Metello et P. Mucio, neque hunc qui unus potest, concitatis sociis et nomine Latino, foederibus violatis, triumviris seditiosissimis aliquid cotidie novi molientibus, bonis viris locupletibus perturbatis, his tam periculosis rebus subvenire patiuntur. Dans son Cylindre, Cyrus mentionne ses aïeux Teispès (ou Seispès), Cyrus Ier et Cambyse Ier. qua in disputatione quoniam tu paratior es, fecerisut etiam pro his dicamsi de re publica quid sentias explicaris, nobis gratum omnibus. et ille (Tubero): 'at vero animum quoque relaxes oportet; sumus enim multi ut constituimus parati, si tuo commodo fieri potest, abuti tecum hoc otio.' (Laelius) 'video' inquit. Ce dernier aurait donc cherché un nouveau roi digne de diriger Babylone, Cyrus. non est enim causa conversionis, ubi in suo quisque est gradu firmiter collocatus, et non subest quo praecipitet ac decidat. et quoniam maxime rapimur ad opes augendas generis humani, studemusque nostris consiliis et laboribus tutiorem et opulentiorem vitam hominum reddere, et ad hanc voluptatem ipsius naturae stimulis incitamur, teneamus eum cursum qui semper fuit optimi cuiusque, neque ea signa audiamus quae receptui canunt, ut eos etiam revocent qui iam processerint. nam ut ex nimia potentia principum oritur interitus principum, sic hunc nimis liberum populum libertas ipsa servitute adficit. M. vero Catoni homini ignoto et novo, quo omnes qui isdem rebus studemus quasi exemplari ad industriam virtutemque ducimur, certe licuit Tusculi se in otio delectare, salubri et propinquo loco. (Scipio) 'quid ergo? J.-C. (l'autre option étant un conflit plus tardif, vers 542-541[14]) que Crésus, roi de Lydie, attaque l'Empire perse : selon Hérodote (I, 46) : « L'Empire d'Astyage, fils de Cyaxare, détruit par Cyrus, fils de Cambyse et celui des Perses, qui prenait de jour en jour de nouveaux accroissements, lui firent mettre un terme à sa douleur (liée à la mort de son fils Atys). hic Scipio: 'quam vellem Panaetium nostrum nobiscum haberemus! non eros nec dominos appellant eos quibus iuste paruerunt, denique ne reges quidem, sed patriae custodes, sed patres, sed deos; nec sine causa; quid enim adiungunt? (12) Haec pluribus a me verbis dicta sunt ob eam causam, quod his libris erat instituta et suscepta mihi de re publica disputatio; quae ne frustra haberetur, dubitationem ad rem publicam adeundi in primis debui tollere. (Laelius) 'immo vero unus' inquit. (Scipio) recte quaeris quod maxime e tribus, quoniam eorum nullum ipsum per se separatim probo, anteponoque singulis illud quod conflatum fuerit ex omnibus. ». Sep 9, 2015 - Explore K D's board "Bags", followed by 1288 people on Pinterest. (19) Tum Philus: 'non mihi videtur' inquit 'quod hi venerunt alius nobis sermo esse quaerendus, sed agendum accuratius et dicendum dignum aliquid horum auribus.' quod si tenere et consequi potuero, cumulate munus hoc, cui me Laelius praeposuit, ut opinio mea fert, effecero.'. hanc unam rite rem publicam, id est rem populi, appellari putant. (53) nam aequabilitas quidem iuris, quam amplexantur liberi populi, neque servari potestipsi enim populi, quamvis soluti ecfrenatique sint, praecipue multis multa tribuunt, et est in ipsis magnus dilectus hominum et dignitatum -, eaque quae appellatur aequabilitas iniquissima est: cum enim par habetur honos summis et infimis, qui sint in omni populo necesse est, ipsa aequitas iniquissima est; quod in iis civitatibus quae ab optimis reguntur accidere non potest. ', (Laelius) 'quo Iove? tum ille cum legatus noster esset anno fere ante quam consul est declaratus, haud dubitavit postridie palam in castris docere nullum esse prodigium, idque et tum factum esse et certis temporibus esse semper futurum, cum sol ita locatus fuisset ut lunam suo lumine non posset attingere.' unde ius aut gentium aut hoc ipsum civile quod dicitur? tu non vides unius inportunitate et superbia Tarquinii nomen huic populo in odium venisse regium?' J.-C. ', (56) (Scipio) 'imitemur ergo Aratum, qui magnis de rebus dicere exordiens a Iove incipiendum putat.' Et du reste s'il y a bien eu des retours d'exilés en Judée par la suite, il est généralement estimé que cela n'a concerné qu'un nombre limité de personnes, contrairement à l'image d'un retour massif qui se trouve dans la Bible[32],[33]. tum Scipio calceis et vestimentis sumptis e cubiculo est egressus, et cum paululum inambulavisset in porticu, Laelium advenientem salutavit et eos, qui una venerant, Spurium Mummium, quem in primis diligebat, et C. Fannium et Quintum Scaevolam, generos Laeli, doctos adulescentes, iam aetate quaestorios; quos cum omnis salutavisset, convertit se in porticu et coniecit in medium Laelium; fuit enim hoc in amicitia quasi quoddam ius inter illos, ut militiae propter eximiam belli gloriam Africanum ut deum coleret Laelius, domi vicissim Laelium, quod aetate antecedebat, observaret in parentis loco Scipio. le roi des quatre régions du monde, (...) En Iran, il est considéré comme une figure fondatrice de premier ordre dans l'histoire nationale. Nabonide s'enfuit. (Philus) nihil est adhuc disputatum, et quoniam est integrum, libenter tibi, Laeli, ut de eo disseras equidem concessero.' 'cedo, num' Scipio 'barbarorum Romulus rex fuit?' '. qui autem aequa potest esseomitto dicere in regno, ubi ne obscura quidem est aut dubia servitus, sed in istis civitatibus in quibus verbo sunt liberi omnes? sed ista mox; nunc audiamus Philum, quem video maioribus iam de rebus quam me aut quam P. Mucium consuli.'. (68) Tum Laelius: 'prorsus' inquit 'expressa sunt a te quae dicta sunt ab illo.' hanc sphaeram Gallus cum moveret, fiebat ut soli luna totidem conversionibus in aere illo quot diebus in ipso caelo succederet, ex quo et in [caelo] sphaera solis fieret eadem illa defectio, et incideret luna tum in eam metam quae esset umbra terrae, cum sol e regione, (23) (Scipio) 'fuit, quod et ipse hominem diligebam et in primis patri meo Paulo probatum et carum fuisse cognoveram. (43) Sed et in regnis nimis expertes sunt ceteri communis iuris et consilii, et in optimatium dominatu vix particeps libertatis potest esse multitudo, cum omni consilio communi ac potestate careat, et cum omnia per populum geruntur quamvis iustum atque moderatum, tamen ipsa aequabilitas est iniqua, cum habet nullos gradus dignitatis. inquit Laeliu.' Dans l'Iran moderne, Cyrus est vu comme une figure prestigieuse du passé national, quel que soit le courant politique[54]. (Scipio) 'ergo his annis quadringentis Romae rex erat? sed si unum ac simplex pbandum , regium bem ... pri ... in ... f ... hoc loco appellatur, occurrit nomen quasi patrium regis, ut ex se natis ita consulentis suis civibus et eos conervantis stusius quam ... entis ... tem ... us ... tibus ... uos sustentari unius optimi et summi viri diligentia. ', 'minime vero', Africanus; 'soles enim tu haec studiose investigare quae sunt in hoc genere de quo instituerat paulo ante Tubero quaerere; Rutilius quidem noster etiam, sub ipsis Numantiae moenibus solebat mecum interdum eius modi aliquid conquirere.'. Cependant, certains chercheurs remettent en question cette version, principalement parce qu'Hérodote admet que cet événement était l'une des nombreuses versions de la mort de Cyrus. Il accepta son offre, mais, apprenant que les Massagètes n'étaient pas familiers avec le vin et ses effets enivrants, il quitta son camp, emportant ses meilleurs soldats et laissant les moins capables en arrière. Par le biais de ces traditions, Cyrus est une figure présente dans Le Prince de Machiavel. (Scipio) 'tantum' inquit 'ut rite ab eo dicendi principia capiamus, quem unum omnium deorum et hominum regem esse omnes docti indoctique [expoliri] consentiunt. J.-C.), et obtient pour l'occasion le prêt du cylindre de Cyrus par le British Museum, qu'il considère comme une « charte des libertés ». (Laelius) 'minime vero.' — Extrait de la Chronique de Nabonide rapportant la chute de Babylone[22]. l'éternel rejeton de la royauté. quare cum lex sit civilis societatis vinculum, ius autem legis aequale, quo iure societas civium teneri potest, cum par non sit condicio civium? Vers 535 les territoires issus de l'empire néo-babylonien sont réorganisés pour former une grande « province de Babylone et de Transeuphratène », incluant la Mésopotamie et le Levant, confiée à Gobryas. ', atque hac in re tanta inest ratio atque sollertia, ut ex hoc die quem apud Ennium et in maximis annalibus consignatum videmus, superiores solis defectiones reputatae sint usque ad illam quae Nonis Quinctilibus fuit regnante Romulo; quibus quidem Romulum tenebris etiamsi natura ad humanum exitum abripuit, virtus tamen in caelum dicitur sustulisse.'. La même année, « lors de la remise du prix Nobel de la paix, Shirin Ebadi s’est présentée comme une « Iranienne, descendante de Cyrus le Grand » », tandis qu'« en octobre 2016, des opposants au régime ont fait de la tombe de Cyrus un lieu de ralliement pour célébrer la « gloire préislamique » du pays[57]. (Philus) 'quaesierat ex me Scipio quidnam sentirem de hoc quod duo soles visos esse constaret.' si enim pecunias aequari non placet, si ingenia omnium paria esse non possunt, iura certe paria debent esse eorum inter se qui sunt cives in eadem re publica. ', quare quoniam de re publica quaerimus, hoc primum videamus quid sit id ipsum quod quaerimus. ', (54) Tum Laelius: 'quid tu' inquit 'Scipio? neque enim est ulla res in qua propius ad deorum numen virtus accedat humana, quam civitatis aut condere novas aut conservare iam conditas. l'arrière-petit-fils de Téispès, le grand roi, le roi d'Anshan, tum cum tu es iratus, permittis illi iracundiae dominatum animi tui? ', (Scipio) 'Si quando, si forte tibi visus es irasci alicui. quis vero divitiorem quemquam putet quam eum cui nihil desit quod quidem natura desideret, aut potentiorem quam illum qui omnia quae expetat consequatur, aut beatiorem quam qui sit omni perturbatione animi liberatus, aut firmiore fortuna quam qui ea possideat quae secum ut aiunt vel e naufragio possit ecferre? (55) adsunt optimates, qui se melius hoc idem facere profiteantur, plusque fore dicant in pluribus consilii quam in uno, et eandem tamen aequitatem et fidem. quam ob rem Tubero semper mihi et doctrina et eruditi homines et tua ista studia placuerunt. tum ille (Tubero): 'mihi vero omne tempus est ad meos libros vacuum; numquam enim sunt illi occupati; te autem permagnum est nancisci otiosum, hoc praesertim motu rei publicae'. sed huius regiae prima et certissima est illa mutatio: cum rex iniustus esse coepit, perit illud ilico genus, et est idem ille tyrannus, deterrimum genus et finitimum optimo; quem si optimates oppresserunt, quod ferme evenit, habet statum res publica de tribus secundarium; est enim quasi regium, id est patrium consilium populo bene consulentium principum. Selon ce qui est rapporté par Ctésias, le cadavre de Cyrus est rapatrié en Perse sur ordre de son fils Cambyse, pour y être inhumé. ', (Philus) nihil est adhuc disputatum, et quoniam est integrum, libenter tibi, Laeli, ut de eo disseras equidem concessero. (14) Nam cum P. Africanus hic Pauli filius feriis Latinis Tuditano cons. (43) Sed et in regnis nimis expertes sunt ceteri communis iuris et consilii, et in optimatium dominatu vix particeps libertatis potest esse multitudo, cum omni consilio communi ac potestate careat, et cum omnia per populum geruntur quamvis iustum atque moderatum, tamen ipsa aequabilitas est iniqua, cum habet nullos gradus dignitatis. En apprenant ce qui s'était passé, Tomyris dénonça la tactique de Cyrus comme une vengeance sournoise et jurée, menant une deuxième vague de troupes au combat elle-même. (24) (Scipio) solens ostentatio neque oratio abhorrens a persona hominis gravissimi; rem enim magnam adsecutus, quod hominibus perturbatis inanem religionem timoremque deiecerat. sed si aliter ut dixi accidisset, qui possem queri? (3) quin etiam Xenocraten ferunt, nobilem in primis philosophum, cum quaereretur ex eo quid adsequerentur eius discipuli, respondisse ut id sua sponte facerent quod cogerentur facere legibus. En revanche aucune trace de construction de cette période n'a été identifiée sur le site d'Anshan[2]. Mazarès commence à conquérir une à une les cités grecques ; puis, à la mort du général, Cyrus envoie Harpage achever la conquête, qui dure quatre ans[18]. cur enim regem appellem Iovis optimi nomine hominem dominandi cupidum aut imperii singularis, populo oppresso dominantem, non tyrannum potius?